Informatie en weetjes rondom hondengedrag
Een goede basis voor goed gedrag
Hoe weet je nou of je je doodle een goede basis geeft? Hoeveel beweging heeft hij eigenlijk nodig? En hoeveel slaap?
Deze 2 checklists (voor pups en volwassen doodles) zorgen voor een fijne basis voor doodles, zonder dat ze overprikkelt raken of zich gaan vervelen.
Zo hebben volwassen doodles eigenlijk maar 1-1,5 uur beweging nodig per dag. Dat kan in de vorm van wandelen zijn, waarbij je liever 1x lang wandelt. En daarnaast vul je aan met spelen thuis.
Voor pups geldt de regel van maximaal 5 minuten beweging per week leeftijd per dag. Dus een pup van 8 weken mag maximaal 8x5= 40 minuten bewegen per dag.
Ook zie je dat honden veel slaap nodig hebben. En zeer veel behoefte om te kauwen en snuffelen! Dat is essentieel om rust te creëren bij je hond, zodat hij goed kan slapen.
Deze dingen worden vaak vergeten, waardoor doodles snel overprikkelt kunnen raken. Vaak wordt bij reactief gedrag, zoals onrustig energiek gedrag en veel blaffen, gedacht dat de hond zijn energie kwijt moet.
Maar eigenlijk is er bij ongewenst gedrag vrijwel altijd sprake van overprikkeling!
Heb je een doodle of pup die niet goed luistert, veel blaft, veel hapt naar je broekspijpen of handen, onrustig is, niet genoeg slaapt, je constant volgt, opkijkt bij elk geluid, heel vaak het huis rondrend, veel graaft, of spullen sloopt?
Pak dan even een van de checklists hieronder erbij en kijk kritisch naar of hieraan wordt voldaan!
"Bij onrust en ongewenst gedrag is er eigenlijk altijd sprake van een disbalans tussen prikkels en ontspanning"
"Doodles hebben over het algemeen genoeg aan 1,1,5 uur beweging per dag.
Ga je daar overheen of blijf je daar onder? Dan zie je vaak meer onrustig gedrag"
"Alleen wandelen is niet voldoende: een hond moet ook dagelijks een aantal keer kunnen rennen!"
Hoeveel en welke fysieke uitdaging?
Hoeveel fysieke uitdaging hebben doodles eigenlijk nodig? En welke fysieke uitdaging dan?
🐕Doodles hebben over het algemeen genoeg aan max. 1-1,5u fysieke uitdaging per dag. Deze vuistregel geldt eigenlijk voor alle gezinshond-rassen. Anders dan bijvoorbeeld herders, collies en huskies zijn doodles niet gefokt om lang te kunnen rennen of trekken.
🍼Bij pups tot 3 maanden geldt de vuistregel max. 5 minuten x week leeftijd per dag. Een pup van 8 weken heeft dus genoeg aan 40 minuten beweging per dag.
Zit je daaronder? Dan gaat je doodle zich vervelen. Maar zit je daar flink boven? Dan gaat het basisniveau stresshormonen omhoog. Je krijgt daardoor dus sneller juist onrustig gedrag, een doodle die altijd "aan" staat en niet goed tot rust kan komen.
Als fysieke uitdaging tel je de tijd dat je doodle speelt of wandelt bij elkaar op.
👉Maar wist je dat niet alle fysieke uitdaging even voldoenend is voor je doodle?
🤔Wandelen is bijvoorbeeld een van de minst voldoenende fysieke uitdagingen! Tenzij je veel laat snuffelen 🐽
🙋♀️Als je alleen wandelt is de kans groot dat je doodle snel overprikkelt en onrustig is. Ook al kom je netjes aan de 1-1,5u. Sterker nog: wandelen blijkt vaak een onderliggende oorzaak van probleemgedrag!
Wat geeft dan wel echt voldoening?
🐶🐶Spelen met vriendjes! Let daarbij op ontspannen spel met pauzes.
🥎Apporteren: voldoet de retriever-genen, stoppen als je doodle gaat liggen of zitten.
🙈Zoekspelletjes: voldoet de jachthond-genen, verstop snoepjes (of jezelf) en laat je doodle zoeken!
🐽Snuffelen in een snuffeltuin: uitdagend en ontspannend!
🦭Zwemmen: voldoet de retriever-genen, wel alleen bij goed weer...
🐾Graven: lekker naar de duinen bijvoorbeeld, of in de zandbak, werkt tevens ontspannend
🎣Trekspelletje thuis: heerlijk even spelen met de baas! Of met zo'n zuignap-trekspelletje 😁
Zo zorg je voor voldoende fysieke uitdaging, zonder overprikkeling!
Tip! Lukt het je doodle niet goed rustig te worden na een spelletje? Help dan even door brokjes te strooien of een kauwwerkje aan te bieden.
Wat is sociaal gedrag?
Je wilt natuurlijk dat je doodle sociaal is. Hij moet vriendelijk blijven bij bezoek en vreemde mensen. En goed met andere honden kunnen.
🐕Daarom socialiseer je je pup al op vroege leeftijd, en laat je hem tijdens wandelingen door iedereen aaien en alle honden even besnuffelen. Toch?
👉Maar werkt dat wel zo? Of ligt dat toch net wat anders?
🧐Laten we eerst stilstaan bij wat sociaal gedrag van een roedeldier normaal eigenlijk inhoudt: je kunt goed omgaan met de leden van je roedel. Dit zijn dus de mensen en dieren met wie je opgroeid en thuis bent. Met wie je een territorium deelt.
🧨Vreemden zijn instinctief een potentiële bedreiging, dus benader je die beter voorzichtig en rustig. Zo is het voor honden eigenlijk helemaal niet normaal om recht op een vreemde af te rennen.
💥Wat begint als een overlevingsmechanisme bij pups (ik ben schattig, doe mij niets) wordt gezien als sociaal gedrag. De pup moet/mag iedereen begroeten. Zo zien we bij veel honden dat ze later nog steeds ogenschijnlijk enthousiast naar iedereen toe willen en trekken.
⚡️Maar dit vaak aangeleerde gedrag van naar iedereen toe moeten om te begroeten, ook naar vreemden, geeft zeer veel spanning.
😐De spanning vanuit dit "hypersociale" gedrag zie ik vaak terug als bron van spanning rondom voorbijgangers, bezoek, vreemde honden, en wandelingen an sich. Met (na maanden/jaren) de ontwikkeling naar blaffen, trekken, onrust, en zelfs uiteindelijk grommen en uitvallen aan de lijn als gevolg.
🙋♀️Wat adviseer ik? Maak je doodle duidelijk dat hij/zij niet iedereen hoeft te begroeten. Zeker niet als hij/zij het spannend vindt (focussen, trekken, uitschudden). Respecteer zijn/haar grenzen, dat schept vertrouwen.
🐕🦺Maak afstand, ga er tussen lopen, ga inchecken. Loop liefst eerst voorbij een tegenligger en laat je hondje dan zelf besluiten of hij/zij even contact wil maken.
🐶Zodra je doodle begrijpt dat hij/zij niet overal meer naartoe hoeft, zal dit zorgen voor veel meer rust en minder spanning. Dat merk je in de vorm van beter inchecken, minder trekken, minder blaffen, rustigere wandelingen.
Afstand geeft rust. Dit is een belangrijke (eerste) stap naar rustiger wandelen.
"Zomaar op iedereen afstormen is geen natuurlijk sociaal gedrag voor honden"
"Aangeleerde hyperactiviteit is overenthousiast gedrag in een context waar deze opwinding niet logisch is voor honden, zoals het ontmoeten van vreemde mensen en honden"
"Aangeleerd hyperactief gedrag is dus geen oprecht enthousiasme"
Aangeleerde hyperactiviteit, was is dat?
Veel doodles laten dit gedrag regelmatig zien: aangeleerde hyperactiviteit. Wat is dat precies en wat is de oorzaak?
Voorbeelden van aangeleerde hyperactiviteit zie ik het meest tijdens wandelingen. Honden die druk en enthousiast gaan doen bij het zien van een andere hond. Gaan liggen, trekken aan de lijn, er op af willen rennen, piepen, blaffen, snel kwispelen, dat soort gedrag. Ook als ze de andere hond helemaal niet kennen...
Dat laatste maakt dit gedrag aangeleerde hyperactiviteit en niet gewoon een positieve emotie. Natuurlijk kan je doodle oprecht blij zijn om zijn vriendje te zien; dan is het oprecht een positieve emotie welke het enthousiasme veroorzaakt.
Bij aangeleerde hyperactiviteit speelt er iets anders. Dit gedrag ziet er uit als enthousiasme, maar gebeurt in een context die niet zoveel opwinding zou mogen veroorzaken.
Op een vreemde hond af willen rennen om te spelen is net zo normaal als dat jij als baasje op straat op iedere vreemde afrent om met hem of haar te gaan dansen...ook met die engerd uit de buurt! Niet dus.
Onder dit laagje enthousiasme zit daarom vaak een flinke laag negatieve spanning, wat zich kan uitten als probleemgedrag. Zo kan enthousiasme vanuit aangeleerde hyperactiviteit resulteren in "ineens" uitvallen aan de lijn naar andere honden bijvoorbeeld.
Aangeleerde hyperactiviteit begint vaak in de puppyfase. Vooral doodle pups hebben de neiging om (vanuit een overlevingsinstinct) overal schattig en enthousiast op af te gaan: "ik ben een schattige pup, dus doe mij niets!"
Wat er alleen vaak gebeurt, zeker bij doodle pups, is dat er vooral een ontmoeting plaatsvindt met de enthousiast kwispelende pup. Zo krijgt de pup het idee dat het de bedoeling is enthousiast naar iedereen toe te gaan, niet omdat deze echt wil.
Vraag je dus af of je doodle oprecht enthousiast is? Of is het aangeleerde hyperactiviteit? Kijk kritisch naar het gedrag van je vrolijke doodle, en kijk of het enthousiaste gedrag logisch en gepast is.
Zo niet, vermijd de ontmoeting dan. Enthousiasme is leuk om te zien voor ons, maar vaak is ontspannen gedrag veel fijner voor je doodle zelf.
Hoe ontspannen honden?
Je kunt veel ongewenst gedrag simpelweg voorkomen door je doodle genoeg ontspanning te bieden.
Dingen die je doodle heel leuk of spannend vinden zorgen voor aanmaak van spanningshormonen (bv cortisol). Hoe hoger de concentratie van deze hormonen in het bloed, hoe sneller je gedrag ziet als (afh van pos/neg spanning):
- blaffen
- opspringen
- trekken aan de lijn
- zoomies
- niet luisteren
- onrust
- slopen
- overal op reageren
- angstig gedrag
- grommen
- happen/uitvallen
Het is dus belangrijk te begrijpen hoe je je doodle kunt helpen ontspannen. Anders dan velen denken, zorgt een wandeling of even lekker rondrennen niet voor ontspanning. Het is nodig, maar zorgt ook weer voor aanmaak van hormonen als cortisol en adrenaline.
Deze dingen werken écht ontspannend:
- kauwen (!)
- snuffelen
- likken
- graven*
- geaaid worden**
Bij het doen van deze dingen maakt je doodle ontspanning/gelukshormonen aan, als dopamine, endorfine, serotonine, oxytocine. Deze gaan de werking van cortisol en adrenaline tegen.
*Bij graven staat een sterretje, omdat dit gedrag wel degelijk ontspannend werkt, maar ook weer zelf spanningshormonen kan doen aanmaken.
**Aaien werkt ontspannend voor jullie beiden! Maar ga je doodle niet aanhalen bij spanning of angst: dat bevestigt de spanning juist en maakt het erger. Geef je doodle aandacht en knuffels als hij of zij rustig is.
Samengevat:
🦴Zorg dat je doodle ALTIJD iets te kauwen heeft.
🪅Geef het eten in de vorm van een snuffel- of likspelletje (hoeft geen ingewikkelde puzzel te zijn).
🐽En help je doodle te ontspannen bij spanning door brokjes te strooien en je doodle even te laten snuffelen.
Bijvoorbeeld als:
- je doodle niet meer kan luisteren tijdens een wandeling
- je doodle aan het blaffen is, ga voor hetgeen staan waar je doodle naar blaft en strooi brokjes van de prikkel af
- je doodle in je mouw bijt en opspringt: ga staan, draai opzij en strooi brokjes op de grond
Bang het gedrag van je doodle te belonen met brokjes strooien? Geen zorgen: door te strooien wordt dat verband niet gelegd.
"Door te kauwen, likken en snuffelen maken honden ontspanningshormonen als endorfine, dopamine en serotonine aan"
